Kim nə qədər işləyir??? (1-ci hissə)

posted in: Məqalə, Xəbər | 0
birbank biznes

Müxtəlif ölkələrdə iş günü, iş həftəsi və iş vaxtı necə tənzimlənir? Bu göstəricilər ölkə iqtisadiyyatının inkişaf səviyyəsinə necə təsir edir? Məni bunları araşdırmağa  bir neçə vaxt bundan əvvəl, “yeni il tətilləri” zamanı Rusiyada işçilərin əksəriyyətinin günlərlə istirahət etməsi faktı ilə bağlı söylənilən düşüncələr sövq etdi.

Bir çox bayram günləri var ki, digər ölkələrdə, ümumiyyətlə, həmin vaxtlarda istirahət etmirlər və guya ruslar daha çox istirahətə meyillidirlər və onlara bu imkan yaradılır. Statistikanı araşdırdıqdan sonra belə bir qənaətə gəldim ki, bütün bunlar tamamilə yanlış fikirlərdir: Reallıqda ruslar dünyada ən çox işləyən insanlar sırasına daxildirlər. MDB-yə daxil olan digər ölkə sakinləri də bu sahədə bizdən elə də uzağa getməyiblər. İndi isə bu haqda daha ətraflı…

İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) adlanan beynəlxalq bir təşkilat mövcuddur,  hansı ki, müxtəlif sahələrdə statistik məlumatların hesabatını aparır və onları müqayisə edir. Sözügedən təşkilat faktiki iş saatlarının (rəsmi şəkildə əlavə iş  saatları da daxil olmaqla) hesabatını da həyata keçirir.

İƏİT-in açıqladığı rəqəmlərə görə, orta statistik Rusiya sakini 2015-ci ildə, diqqət edin, 1978 saat çalışmışdır. Bu o deməkdir ki, həmin sakin 247 gün 8 saatlıq iş günü normasında çalışmışdır. Yəni, qısaldılmış iş günləri və məzuniyyət belə olmayıb.  Bu rəsmi statistikadır. Onu da əlavə etmək lazımdırmı ki, bu insanlar hələ qeyri-rəsmi şəkildə nə qədər işləmişlər?

Bu göstəriciyə görə Rusiya dünyada altıncı yeri tutur. İnsanların daha çox işlədiyi ilk beşliyə daxil olan ölkələr bunlardır:

  1. Meksika
  2. Kosta-Rika
  3. Cənubi Koreya
  4. Yunanıstan
  5. Çili

Diqqət yetirin: Bu ölkələr hələ “orta yaşayış” və “orta yaşayış həddindən aşağı” səviyyədə olan, yəni heç də inkişaf etmiş və ya ən geridə qalan ölkələr deyillər. Ümumiyyətlə, anlaşılan deyil ki, insanların demək olar ki, istirahət etmədikləri və məzuniyyət belə götürə bilmədikləri bir çox Asiya ölkələri bu siyahıda niyə yer almayıblar. Buna baxmayaraq, statistik göstəricilər belədir. Bilirsinizmi, İƏİT-in məlumatına görə ən az iş saatına malik ölkələr hansılardır?

  1. Almaniya
  2. Niderland
  3. Norveç
  4. Danimarka
  5. Fransa

Ümumiyyətlə, ilk onluğu Avropa ölkələri tutur. Məsələn, orta statistik Almaniya sakini il ərzində 1371 saat işləyir ki, bu da Rusiyada çalışanların iş saatlarından üçdə bir qədər azdır! Onluğa düşən və minimal iş vaxtı mövcud olan bütün Avropa ölkələri ən yüksək inkişaf səviyyəsinə malikdirlər.

Rusiya sakinləri və Qərbi Avropada yaşayan əhali arasında iş vaxtının bu cür kəskin fərqlənməsi nə ilə bağlıdır? Burada üç əsas səbəbi göstərmək olar:

  1. Daha qısa iş günü və iş həftəsi,
  2. Məzuniyyət günlərlərinin sayının daha çox olması,
  3. Əlavə iş saatındakı çalışmalara qəti nəzarət mexanizmi.

Özü də maraqlıdır ki, iş günü və iş həftəsi müddəti il ərzində çalışılmış faktiki saatların ümumi nəticəsinə heç də ən güclü təsir edən amil deyilmiş. Çünki İƏİT-in apardığı tədqiqatdan da görünür ki, eyni iş saatı və iş həftəsinə malik ölkələr, faktiki orta statistik işçi zamanı ilə bağlı  pozisiyaya görə diametral  şəkildə bir-birindən fərqlənirlər.

İndi isə müxtəlif ölkələrdə iş günü və iş həftəsi ilə bağlı statistik rəqəmlərə baxaq:

 

Niderland – dünyada ən minimal iş həftəsi bu ölkədədir. İş günü orta hesabla 7,5 saat, iş həftəsi isə 27 saat təşkil edir.

Fransa, İrlandiya – iş həftəsi 35 saatdır.

Danimarka – iş günü 7,3 saat, iş həftəsi isə 37,5 saat təşkil edir. Maraqlıdır ki, Danimarkada bir saata görə ödənilən məbləğ Avropa Birliyi ölkələri ilə müqayisədə 30% çoxdur. Bu ölkədə bir saata görə 37,5 avro pul verilir.

Almaniya – İş həftəsi 38 saatdır. Almanlar ənənəvi olaraq çox işləyən xalq kimi xarakterizə olunsa da, illik iş saatı burada da dünyada minimal hesab olunur.

Rusiya, Ukrayna – iş günü 8 saat, iş həftəsi isə 40 saat təşkil edir. Amma, əlavə çalışmalar (hətta rəsmi olaraq) və çox vaxt məzuniyyətlərin vaxtlı-vaxtında verilməməsi üzündən, il ərzindəki iş saatlarının çoxluğu səbəbiylə bu ölkələr, işçilərin ən çox çalışdığı ilk onluğa daxildirlər.

ABŞ – maksimal iş həftəsi 40 saat təşkil edir. Şəxsi sektorda işçilər həftədə 34,6 saat işləyirlər.

Yaponiya – iş həftəsi 40 saatdır. Yapon işgüzarlığı haqqında çox deyilsə də, rəsmi iş həftəsi Rusiyadakından fərqlənmir. Bu ölkədə karyeradan ötrü əlavə çalışmağa qeyri-rəsmi olaraq yol verilsə də, rəsmi statistikada bu öz əksini tapmayıb. O səbəbdən, çox vaxt iş həftəsi faktiki olaraq 50 saata çatır.

Böyük Britaniya – iş həftəsi 43,7 saatdır.

Yunanıstan – iş həftəsi 43,7 saatdır, iş saatının faktiki həcminə görə Avropada ən maksimal hədd sayılır.

Meksika, Tailand, Hindistan – iş həftəsi 48 saat təşkil edir və altı gün çəkir.

 

Çin – iş günü ortalama 10 saatdır, həftədə isə 60 saat təşkil edir. Çində nahar fasiləsi 20 dəqiqə çəkir, məzuniyyət isə cəmi 10 gün nəzərdə tutulub. Belə bir məlumat da var ki, çox işləmək nəticəsində Çində hər gün 1600 insan həyatını itirir.

İş gününün davamiyyəti  və  iş saatından əlavə çalışmalar ümumi iş vaxtına və məzuniyyətin davamiyyətinə öz təsirini göstərir. Avropada bu sahədə vəziyyət Rusiya, Ukrayna və digər keçmiş postsovet  ölkələrindəkindən xeyli yaxşıdır.

 

Ən son mühasibat xəbərlərini qaçırmaq istəmirsinizsə, bu linkə daxil olaraq XƏBƏRLƏRƏ ABUNƏ OLUN.

Print Friendly, PDF & Email