Almaniya vergi sistemi, formalaşması və inkişafı (IV hissə)
Almaniya Federativ Respublikası bir dövlət kimi siyasi və iqtisadi quruluşun müxtəlif mərhələlərini keçmiş, dəfələrlə dünya müharibələrinin yaratdığı dağıntılardan qalxmış, iqtisadi cəhətdən güclü, sosial yönümlü dövlətə çevrilmişdir.
Federal vergilər yenidən bölüşdürülə bilməz. Bunlara istehlak tələbatının məhsullarından büdcəyə daxilolmalar daxildir: benzin və digər neft yanacağı (5,6%), tütün (3,1%), şərab-araq (0,8%) və s.
İcma yığımlarında mədən və torpaq vergiləri həlledici rol oynayır. Tamamilə müvafiq idarəetmə səviyyələrinin büdcələrində qalan federal və torpaq vergisindən fərqli olaraq, icma mədən vergisi qismən (təxminən 18%) federasiyanın və ərazinin sərəncamına verilir.
Federasiya vergilərin torpaq və federasiya arasında bölüşdürülməsi, gəlir vergisində bələdiyyə orqanlarının payı, maliyyə yurisdiksiyası və s. məsələləri həll edir. Federal vergi qanunları, torpaq və bələdiyyələrə məxsus olan hissəsi bundesratın razılığını tələb edir.
Əsas vergilərə gəlir vergisi, o cümlədən əmək haqqı vergisi, mədən vergisi, torpaq vergisi, korporativ vergi, əmlak vergisi, kapitaldan gəlir vergisi, əlavə dəyər vergisi daxildir.
Gəlir vergisi Almaniyada ən əhəmiyyətli birbaşa vergilərdən biridir. Təqvim ilində əldə edilmiş məcmu illik gəlir fiziki şəxslərdən gəlir vergisinə cəlb edilir. Onlara muzdla işləyən şəxslərin əmək haqqı, sərbəst peşələrdə çalışan şəxslərin gəlirləri (qonorarlar), kapitaldan daxil olan gəlirlər, bank əmanətləri üzrə faizlər, icarə, yaşayış sahələrinin icarəyə verilməsi, fərdi əmək fəaliyyəti və s. Vergitutmanın əsasını onun mənbəyindən asılı olmayaraq, bərabər gəlirə bərabər vergi prinsipi təşkil edir.
Bu verginin hesablanması metodikası, məsələn, ABŞ-da olduğu kimi, mürəkkəbdir. Lakin vergi bazasından nəzərdə tutulan vergi güzəştləri və vergi ayırmalarının sayı azdır. Gəlir vergisindən başqa, Almaniya vətəndaşları əmək haqqı məbləğinin təxminən 7% – i (ümumi həcmin yarısı) məbləğində sosial ayırmalar edirlər.
Fiziki şəxslərdən gəlir vergisi dövlət gəlirlərinin əsas mənbəyidir. Bu, aşağıdakı kimi bölüşdürülür: daxilolmaların 42,5% – i federal büdcəyə, 42,5% – i müvafiq torpağın büdcəsinə və 15% – i yerli büdcəyə göndərilir.