Auditorun peşəkar fəaliyyəti (IV hissə)

Oxunma sayı: 137

Auditorun peşəkar fəaliyyətinin effektivliyinin psixoloji amilləri (IV hissə)
III hissəyə nəzər yetirmək üçün keçidə daxil olun

Auditorun peşəkar fəaliyyətinin səmərəliliyinin hər bir göstəricisi işçinin fərdi keyfiyyətlərinin ayrıca altsistemi ilə təmin olunduğundan, auditorun fərdi peşəkar inkişaf potensialı müxtəlif psixoloji amillərin alt sistemlərindən yaranır ki, bu da səmərəli peşəkar fəaliyyəti və peşəkarlığın inkişafını təmin edir. Bu zaman nəzərə almaq lazımdır ki, əməkdaşın peşəkarlığının artması onun əməyinin səmərəliliyinin artırılmasında öz əksini tapır. Lakin əgər peşəkar fəaliyyətin səmərəliliyinin ayrıca götürülmüş göstəriciləri artsa da, nəzərə almaq lazımdır ki, onların artım səviyyəsi müxtəlif olacaq.

Qarşıya qoyulmuş məqsədə nail olmaq zamanı biz psixoloji amilləri vurğuladıq və bu amillər auditorun ümumi fəaliyyətinin səmərəliliyinin müxtəlif tərkib hissələrinə statistik olaraq töhfəni dəqiq müəyyənləşdirdi. Bu amillər aşağıdakı alt sistemlərdə birləşdirilmişdir:

auditorun idrak bacarıqlarının altsistemi;
normativ-motivasion altsistem;
şəxsiyyətin emosional-iradəli sabitliyinin altsistemi;
kommunikativ səlahiyyətlilik altsistemi.

Əməliyyat sistemi ekspert qiymətləndirilməsi zamanı işçinin peşəkarlıq səviyyəsini özündə əks etdirir ki, bu da onun obyektlə, əmək predmeti və əmək vasitələri ilə, eləcə də həmkarları ilə qarşılıqlı əlaqəsinin qiymətləndirilməsini ehtiva edir.

Ümumilikdə, aparılan tədqiqatlar nəticəsində dörd altsistem üzrə peşəkar fəaliyyətin mürəkkəb şəraitini nəzərə alaraq, auditorun peşəkar cəhətdən mühüm keyfiyyətləri müəyyən edilmiş və sıralanmışdır.

Birinci altsistem – auditorun idrak qabiliyyətlərinin altsistemidir. Hansı ki, aşağıdakı psixoloji keyfiyyətlərin mövcudluğunu nəzərdə tutur: analitik ağıl; məhsuldarlıq, kritiklik, çeviklik və təfəkkürün proqnostikliyi; geniş yaddaş, yüksək konsentrasiya və diqqətin keçidliyi; zəruri məlumatların tez aktuallaşdırılması qabiliyyəti; nəzəri və praktiki intellektin yüksək inkişaf səviyyəsi.

İkinci altsistem – hətta peşəkar fəaliyyətin mürəkkəb şəraitində auditorun davranış normativliyi ilə bağlı normativ-motivasiya altsistemi: öhdəlik, məsuliyyət və dürüstlük; artan iş qabiliyyəti; əzmkarlıq və məqsədyönlülük; dürüstlük və prinsipiallıq; müvəffəqiyyət əldə etmək üçün motivlərin hökmranlığı.

Üçüncü altsistem – şəxsiyyətin emosional-iradi dayanıqlılığı: özünənəzarət və özünü toparlama; həyəcanlılığın orta səviyyəsi; sinir sisteminin inkişaf etmiş adaptiv xüsusiyyətləri (güc, tarazlıq, hərəkətlilik) və uzun, sıx fiziki və zehni aşırı vəziyyətlərdə dözümlülük.

Dördüncü altsistem – auditorun kommunikativ vəzifələri: adekvat özünüdəyərləndirmə; nitq mədəniyyətinin inkişafı, xüsusilə yazılı; həmkarları ilə psixoloji əlaqə qurmaq və saxlamaq bacarığı; münaqişə vəziyyətlərində adekvat davranış xəttini seçmək və aparmaq, kommunikativ qarşılıqlı fəaliyyət strategiyası yaratmaq bacarığı; ünsiyyət prosesində kommunikativ və psixoloji maneələri dəf etmək bacarığı.