Təşviş səbəbiylə yol verilən 5 maliyyə səhvi

Oxunma sayı: 99

Təşviş səbəbi ilə insanların yol verdiyi 5 maliyyə səhvi

Son bir neçə ay ərzində bütün dünya böyük sarsıntı keçirib. Həyatın demək olar ki, bütün sahələri dəyişikliyə uğrayıb. İşdən tutmuş, istirahətə qədər, səyahətlərdən başlamış, gələcəklə bağlı planlara qədər. İqtisadi qeyri-müəyyənlik və çaxnaşma (panika) səbəbi ilə sizin maliyyənizə təsir edə biləcək çoxsaylı səhvlərə yol verilə bilər. Bu yazıda biz insanların böhran zamanı yol verdikləri 5 maliyyə səhvi barədə danışacağıq. Eləcə də həmin səhvlərdən necə yayınmaq barədə də məlumat verəcəyik.

Fövqəladə fondun olmaması

Bu cür qeyri-müəyyən iqtisadi zamanlarda maliyyə təhlükəsizliyi yastığı əminlik və rahatlıq bəxş edir. O, şübhəli təkliflərdən qaçaraq və düşünülməmiş qərarlar qəbul etmədən sizə planlarınızı şüurlu şəkildə düzəltməyə imkan verir. Əgər fövqalədə fondunuz yoxdursa, əlbəttə, indi sizi buna görə məzəmmət və ya tənqid etmək ağılsızlıq olardı və ya ən azından düzgün olmazdı. Xüsusilə də siz öz işinizi və ya gəlirinizin bir hissəsini itirmisinizsə. Lakin bu, təcrübə sizdən ötrü böyük bir motivasiya olmalıdır. Özünüz üçün qərar verin ki, ayağa durmağa nail olduqdan sonrakı ilk işiniz fövqəladə vəziyyətlər üçün maliyyə təhlükəsizliyi yastığı yaratmaq olacaq.

Büdcənin (və ya onun korrektəsinin) olmaması

Növbəti səhv – bu, büdcənizin mövcud olmamasıdır. Bir çox adamlar büdcə tərtibi ilə bağlı məşğul olmağı hansısa darıxdırıcı və ağır bir iş kimi qəbul edirlər. Bunun əvəzinə öz büdcənizə bir əyləncəli oyun münasibəti kimi yanaşmanı da sınaqdan keçirmək olar. Bu oyunun məqsədi – öz xərclərinizi optimallaşdırmaq, daha düzgün hədəflər qoymaqla hər dəfə yeni səviyyəyə yüksəldikcə, həmin məqsədlərə doğru irəliləməkdir. Siz “Ev mühasibatlığı” proqramı vasitəsilə öz büdcənizi aparmağa başlaya bilərsiniz.

Büdcə ilə əlaqəli daha bir səhv – onun korrektə olunmaması ilə bağlıdır. Bir çoxları büdcəni bir dəfə və həmişəlik tərtib edir və onda həyati vəziyyətlərə uyğun olaraq hər hansı bir düzəliş və ya korrektələr etmirlər. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, bizim gəlirlərimiz və xərclərimiz daim dəyişikliyə uğrayır – biz işimizi itiririk və karyerada yüksəlişlərə nail oluruq. Əlavə qazanc yeri əldə edirik, sərmayə yatırmağa başlayırıq, ailə həyatı qururuq, valideynlərimizə kömək edirik və s. Prioritetlərimiz və hədəflərimiz dəyişikliyə uğrayır. O səbəbdən müəyyən müddətlərdə (minimum yarım ildən bir) və istənilən ciddi dəyişikliklər zamanı büdcəni təftiş etmək və ona zəruri düzəlişləri etmək lazımdır.

Təkbaşına oynamaq

Adamların bir çoxu digərləri ilə pul mövzusunu müzakirə etmək istəmirlər. Lakin əslində təcrübə mübadiləsi və problemlərin bölüşdürülməsi imkanı olduqca mühüm və faydalı bir şeydir. Maliyyə ilə bağlı rahatlıqla danışa biləcəyiniz birini tapmağa çalışın. Bu ər/arvad, valideyn və ya digər əhəmiyyətli bir qohum və ya dəyərləri və məqsədləri sizinkinə oxşar bir dostunuz ola bilər. Siz bir-biriniz üçün maliyyə məsləhətçisi ola bilərsiniz, öz məqsədlərinizi bölüşə və hədəfə çatmaq üçün addımlarınız barədə “hesabat” verə bilərsiniz.

Təklikdə fəaliyyət göstərmək cəhdi çox vaxt tələsik və ola bilsin ki, irrasional və emosional qərarlar qəbul eməyə aparıb çıxarır.

Səhmlər qiymətdən düşdükdən sonra onların satışı

Son iki səhv pullarını səhmlərə sərmayə yatıranlara aiddir. Hazırda biz son zamanlar fond bazarları tarixində ən böyük enişlərdən birini yaşayırıq. Lakin təcrübə onu da göstərir ki, böyük enişlərdən sonra həmişə həm də böyük yüksəlişlər dövrü başlanır. Əgər səhmləri ən aşağı qiymətlər anında satsanız, siz yalnız itkilərlə üzləşəcəksiniz və növbəti gəlirlərdən məhrum olacaqsınız.

Fond bazaranın məhz, nə vaxt ən zirvəyə yüksələcəyini və ya eniş yaşayacağını heç kim dəqiq şəkildə bilmir. Ona görə ən yaxşı tövsiyə – sadəcə səhmlərinizin qiymətinə həddən ziyadə diqqət etməməyiniz və səbrlə gözləməyiniz ola bilər. Lakin əgər sizin sərbəst pul vəsaitləriniz varsa, həmin məbləğləri səhmlərin ən aşağı qiymətə olduğu indiki zamanda həmin qiymətli kağızlara yatırmaq barədə də düşünə bilərsiniz.

Rəngarəng portfelin olmaması

Nəhayət sonuncu ən məşhur səhv – rəngarəng (müxtəlif) portfelin olmaması ilə əlaqəlidir. Hazırda fond bazarında enişin ortasıdır. Ola bilsin ki, portfelinizin korrektə olunması üçün elə də münasib bir zaman deyil. Lakin, ideal dünyada həmişə investisiyaların müxtəlifliyinə böyük diqqət yetirmək lazımdır. Səhmlər, istiqrazlar, valyutalar və digər investisiya növləri – portfelin rəngarəngliyinin əsasıdır. Bəzi sərmayə növləri bir-birlərini mənfi şəkildə korrelyasiya edirlər. Bu o deməkdir ki, onlardan birində eniş yaşanırsa, digəri yüksəlişdə olur. Bu bazardakı bəzi dəyişkənliyi zəiflətməkdə yardım edə bilər.

Ümid edirik ki, bu yazı böhranlar və ümumi çaxnaşmalar dövründə admların çox vaxt yol verdikləri 5 maliyyə səhvindən yayınmaqda kömək edə biləcək. İstənilən vəziyyətdə sizə qərarları sakitliklə, dərk edərəkdən qəbul eməyi arzu edirik!