Uçot siyasəti
İstənilən şirkətdə mühasibat uçotunun aparılması zəruridir. Bu zaman biznesin miqyası və fəaliyyət istiqaməti heç bir əhəmiyyət daşımır. Çox vaxt biznes sahibləri mühasibatla bağlı müxtəlif problemlərlə üzləşir, bəzi təşkilatlarda isə uçot ümumiyyətlə aparılmır. Təbii ki, buna yol vermək olmaz, çünki “Mühasibat uçotu haqqında” AR qanunun 3-cü maddəsinə görə hüquqi şəxslər, habelə hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıqla məşğul olan fiziki şəxslər üçün mühasibat uçotunu qurmaq və aparmaq məcburidir.
Qeyd edilən qanun mühasibat uçotu üçün əsas qaydaları şərh edir. Bu qanuna əlavə olaraq, uçot qaydalarını tənzimləyən qaydaları özündə əks etdirən digər təlimatlar da var.
Qanun və təlimatlarda fərqli təsərrüfat subyektləri üçün tətbiq edilə biləcək uçot sxemlərini müəyyən edir. Eyni zamanda qeyd edək ki, bütün müəssisələr, tətbiq edilən uçot sxemindən asılı olmayaraq qanunvericiliyin tələblərinə uyğun uçot siyasəti sənədini tərtib edirlər (“Mühasibat uçotu haqqında” AR qanunu, maddə 9.2, maddə 10.5). Bu sənəd:
- mühasibat və vergi uçotunun aparılması qaydasını tənzimləyir;
- bir dəfə qəbul olunur;
- fəaliyyət müddətində davamlı tətbiq edilir.
Uçot siyasəti:
- qanunvericiliyə dəyişiklik edildikdə;
- fəaliyyət sahəsi genişləndikdə;
- şirkətin sahibi dəyişdikdə;
- digər bu kimi hallarda dəyişdirilə bilər.
Yeri gəlmişkən uçot, mühasibat uçotunun aparılması sxemləri quru yerdə yaranmayıb, tarixin inkişaf mərhələlərindən keçərək formalaşıb.
Mühasibat tarixinə qısa baxış
Mühasibat qeydləri, düzdür, ilkin mərhələdə, sadəcə təsərrüfat uçotu kimi ibtidai insanlar tərəfindən həyata keçirilirdi. Onlar daşlarda, mağaraların divarlarında və heyvan sümüklərində qeydlər aparırdılar. Öz müasir formasına mühasibat uçotu yalnız 16-cı əsrdə yaxınlaşdı. Daha sonra italyan alimi Luka Pacoli, ilk dəfə olaraq, gəlir və xərclərin qeyd olunmasını təklif etdi. Hazırda geniş istifadə olunan mühasibat uçotunda ikili yazılış prinsipi belə yaranmışdır.
Mühasibat uçotunun aparılması zamanı rast gəlinən səhvlər
- Çox vaxt uçotda baş verən səhvlər qanunvericiliyə edilən son dəyişikliklərdən məlumatlı olmamağın nəticəsidir. Qanun müntəzəm yenilənir, sahibkarlar bir çox hallarda səhvlərini gec – yalnız cərimə ödəmək zərurəti ilə üzləşdikdə öyrənirlər.
- Rast gəlinmə tezliyinə görə ikinci yerdə sənədlərin tərtib edilməsi və ilkin sənədlərin işlənməsindəki səhvlər durur. Bunlar ya səhv hesablamanın nəticəsi ola bilər, ya da sadəcə texniki səhvlərdir. Amma bu səhvlər sizin hesab etdiyiniz qədər zərərsiz deyil, çünki Dövlət Vergi Xidmətinin diqqətini tez cəlb edir.
- İşçilərin əməkhaqlarının hesablanmasında səhvlər – artıq və ya az ödəmələr, əməkhaqqının vaxtında ödənməməsi, işdən çıxarılan işçilərə ödənişlərin səhv hesablanması və sairləri də tez-tez rast gəlinən səhvlərdəndir.
- Bəzən mühasiblər mürəkkəb əməliyyatlar (əsas vəsaitlərin ilkin dəyərinin formalaşdırılması, lizinq əməliyyatlarının uçotu, vaxtı keçmiş borcların silinməsi və sair) zamanı səhvlərə yol verir.
Mühasibat uçotunun aparılması sistematik pozuntularla müşayiət olunarsa, vergi qurumlarının maliyyə sanksiyaları, hesabların bloklanması qaçılmazdır. Bundan əlavə, işçilərə əməkhaqqı hesablamalarında səhvlər, çox güman ki, əmək müfəttişliyinin diqqətini cəlb edəcək. Bunlar tək nəzarətedici orqanların deyil, həm də sifarişçilərin inamsızlığına və şirkətin peşəkar nüfuzunun itirilməsinə səbəb ola bilər.
Əlbəttə ki, səhvlərin və onlarla əlaqəli problemlərin qarşısını almaq olar. Bunun üçün şirkətdə ixtisaslı mütəxəssisin olması vacib deyil. Son vaxtlar mühasibat uçotunun autsorsinqi üzrə ixtisaslaşan konsaltunq şirkətlərinin xidmətlərinə getdikcə daha çox tələb yaranır.
Mühasibat xidmətlərinin autsorsinqi
Mühasibat xidmətlərinin autsorsinqi əslində mühasibat uçotunun aparılması işlərinin ixtisaslaşmış şirkətə verilməsidir. Maliyyə məsələlərini Accounting.Az konsaltinq şirkətinə həvalə etməklə sahibkarlar özlərini və şirkətlərini risklərdən qoruyurlar. Autsorsinq əsaslı belə əməkdaşlığın bir sıra üstünlükləri var.
İşin görüləcəyinə zəmanət
Tam ştatlı mühasibdən fərqli olaraq autsorsinq əsasında işləyən mütəxəssislərin:
- ödənişli məzuniyyətə ehtiyacı yoxdur;
- xəstəlik vərəqəsi təqdim etmir;
- menecer üçün gözlənilmədən işdən çıxmayacaq.
Daha dəqiq desək, fors-major hallar baş verə bilər, lakin autsorsing şirkəti ilə müqavilə bağlandığından dərhal başqa ixtisaslı işçi təqdim edəcək. İş adamları əmin ola bilər ki, Accounting.Az MMC-nin peşəkarları onun şirkətinin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq bütün problemlərin həllinə düzgün yanaşma tapacaqlar.
Yüksək keyfiyyətli mühasibat uçotu
Bizim komanda peşəkarlardan ibarətdir. Onlar öz fəaliyyətində qanunun tələblərini və bütün nüansları nəzərə alaraq lazımi sənədləri tərtib edirlər. Bizim şirkətin xidmətlərindən istifadə etməklə:
- hesablamalarda;
- sənədlərin doldurulmasında;
- bəyannamələrin tərtib edilməsində;
- digər mühasibat əməliyyatlarında səhvlərə yol vermək riskini minimuma endirmək olar.
Menecerin mühasibat uçotunun aparılması (ştatda öz mütəxəssisi yoxdursa) yaxud ona nəzarət etmək ehtiyacından xilas olmaq imkanı.
Mühasibat xidmətlərinin göstərilməsi üzrə müqavilə bağlanan kimi, sahibkar biznesin inkişafına daha çox vaxt ayıraraq bilavasitə vəzifələri ilə məşğul ola bilər. Onların işi bizim mütəxəssislər tərəfindən təqdim edilən sənədləri öyrənmək olacaq. Biz nəinki bütün uçot qeydlərini aparır, həm də Dövlət Vergi Xidməti ilə mübahisələrdə müştərinin maraqlarını təmsil edən vasitəçi rolunu oynayırıq.
Qənaət imkanı
Mühasib yaxud bütöv bir mühasibatlıq şöbəsini saxlamaqdansa, mühasibat xidmətlərini ödəmək çox vaxt daha sərfəli olur.
Mühasibat uçotunun aparılması xidmətinin dəyəri
Xidmətlər üçün ödəniş əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər, lakin qiymətin formalaşma prinsipləri demək olar ki, bütün şirkətlərdə eynidir. Kənar mütəxəssislər tərəfindən mühasibat işlərinin dəyərinə təsir edən əsas amil sənəd dövriyyəsinin həcmi, ay ərzində emal edilən əməliyyatların sayıdır. Təşkilatın iqtisadi fəaliyyətinin növü də bu baxımdan vacibdir – bu nə qədər mürəkkəbdirsə, uçota bir o qədər çox səy tələb olunacaq və daha çox vaxt tələb olunacaqdır.
“Accounting.Az”-ın mühasibat uçotunun aparılması xidmətinin baza qiymətini kalkulyatorla özünüz də hesablaya bilərsiniz. Yekun qiymət müştəri ilə müzakirə edilərək onun uçot məlumatları əsasında dəqiqləşdirilir.
